Kule Vinç
-Kule Vinç Kullanımının İnşaat Sektöründeki Yeri
Kule vinçler, inşaat alanlarında yük transferini geçmişe kıyasla çok daha hızlı gerçekleştirerek verimliliği artırır, maliyetleri düşürür. Yaygın kullanımları, operasyon sırasında güvenlik ve verimliliği ön plana çıkarır. Bu nedenle, kule vinçlerin daha güvenli ve verimli çalışmasını sağlayacak geliştirme çalışmalarına olan ihtiyaç giderek artmaktadır.
İnşaat mühendisleri tarafından kullanılan ve makine mühendislerince tasarlanan bu iş makineleri, basit sistemlere dayansa da sektörde yıllardır süren projelerde büyük hız ve maliyet avantajı sağlamıştır. Parçalarının şantiyeye getirilip birleştirilmesiyle birkaç gün içinde kurulup sökülebilirler.
Tek bir kule vinç, bir alandaki çok sayıda bina inşası için yeterli olabilir. Ağır yüklerin zorlu güzergâhlardan taşınmasındaki güçlükleri ortadan kaldırır ve ek taşıma araçlarına ihtiyaç bırakmaz. Kurulum, zemine açılan 10×10 m (veya ihtiyaca göre farklı boyutlarda) çukurların betonla doldurulup metal hasırlarla güçlendirilmesi ve sabit montajla başlar. Parçalar yerleştirildikten sonra mobil vinç yardımıyla bom ve beton dengeler eklenir. Ardından vinç, kendi yükseltme sistemiyle yapı ile birlikte yükselir veya sabit bir gövde yüksekliğiyle kurulabilir.
Yükseklik artırma, tekniker kontrolünde, gövdeye modül parçalarının hidrolik sistemli bir yükseltici ile eklenmesiyle yapılır. Genelde bom ucunda 1.250 kg, gövdeye yakın noktalarda ise 6.000 kg taşıma kapasiteleri vardır. En uygun kaldırma bölgesi gövdeye en yakın alanlardır. Kule vinçlerin periyodik kontrol ve bakımları makine mühendisleri tarafından yapılmalıdır.
-Kule Vinçler
Kule vinçler, inşaat halindeki yapıların iç veya dış bölümlerine konumlandırılır. Yapı yükseldikçe, destek yapıları sayesinde birlikte yükselebilirler. 0,5 ton ile 22 ton arasında değişen yükleri taşıyabilen kule vinçler, 15 metre ile 75 metre arasında farklı yükseklik seçeneklerine sahiptir [5].
Avrupa Yük Kaldırma Federasyonu (Federation of Material Handling – FEM) ve Uluslararası Standartlar Teşkilatı (International Organization for Standardization – ISO) standartlarına göre, kule vinçler H1 kaldırma sınıfı ve B3 yükleme grubu içerisinde yer alan elektrikli vinç sınıfındadır [8].
Kule vinçler; kule yapıları, vinç kolları ve bulundukları zeminin özelliklerine göre farklı tiplerde sınıflandırılır.
-Kule Yapılarına Göre Kule Vinçler
Kule vinçler, kule yapısına göre farklı türlerde tasarlanabilmektedir. Bazı vinçlerde kule sabit yapıdadır, bazılarında ise kule dönebilir özelliktedir.
Sabit kuleli vinçlerde, döner halka kulenin tepesinde veya tepeye yakın bir noktada bulunur. Bu sayede vinç kolu, kuleye göre düşey bir eksen etrafında dönme hareketi yapar.
Dönebilen kuleli vinçlerde ise döner halka kulenin alt kısmında yer alır. Bu durumda kule ve vinç kolu, vincin üzerinde bulunduğu destek etrafında birlikte hareket eder.
Kule yapılarına göre kule vinçler şu şekilde sınıflandırılır:
Tek kuleli vinçler: Vinç kolu, sabit veya dönebilir özellikteki tek bir kule tarafından taşınır.
İç ve dış kuleli vinçler: Vinç kolu, dış kule tarafından desteklenen bir iç kule aracılığıyla taşınır. Bu iç kule sabit kalabilir veya dönebilir özellikte olabilir.
Teleskopik kuleli vinçler: Kule, iç içe geçebilen iki veya daha fazla alt yapıdan oluşur. Bu sayede kule, teleskopik olarak yükselip alçalabilir.
-Vinç Kollarına Göre Kule Vinç Türleri
Kule vinçler, vinç kolu yapılarına göre farklı türlere ayrılır. Bu yapı farklılıkları, vinçlerin kullanım alanlarını ve hareket kabiliyetlerini doğrudan etkiler:
Yatay Sabit Vinç Kolu: Bazı kule vinçlerde vinç kolu yatay düzlemde sabit bir pozisyonda çalışır. Bu tür vinçler, genellikle düz ve geniş alanlarda tercih edilir.
Orsa Tipi Vinç Kolu: Bazı modellerde vinç kolu, kule ile belirli bir açı oluşturarak dikey yönde hareket edebilir. Bu orsa tipi vinç kolları, dar alanlarda veya yüksek yapılarda daha esnek kullanım sağlar.
Eklemli Vinç Kolu: Bazı kule vinçlerde ise vinç kolu eklemli bir yapıya sahiptir. Bu tasarım, kolun farklı yönlerde ve açılarda hareket etmesine olanak tanır, böylece daha karmaşık kaldırma operasyonlarında avantaj sağlar.
-Vinç Kollarına Göre Kule Vinçler
Kule vinçler, sahip oldukları vinç kolu yapılarına göre farklı türlere ayrılır. Bu yapısal farklılıklar, vinçlerin hareket kabiliyetini ve kullanım alanlarını belirler:
Bazı kule vinçlerde vinç kolu yatay ve sabit pozisyonda çalışır. Bu tip vinçler, düz ve geniş çalışma sahalarında tercih edilir.
Bazı vinçlerde ise vinç kolu, kule ile arasında farklı açılar oluşturacak şekilde dikey yönde hareket edebilen orsa tipi yapıdadır. Bu özellik, dar alanlarda ve yüksek yapılarda daha esnek bir kullanım sağlar.
Ayrıca bazı kule vinçlerin vinç kolları eklemli yapıya sahiptir. Bu tasarım, kolun farklı yönlerde ve açılarda hareket etmesine olanak tanır, böylece daha karmaşık kaldırma işlemlerinde avantaj sunar.
-🛠️ Vinç Kaldırma Ekipmanlarında Güvenlik
🔗 Kancalar ve Kancalarda Güvenlik
Kancalar, vinç sistemlerinde kullanılan en temel yük tutma elemanlarıdır. Şekillerine göre farklı türlere ayrılırlar ve her biri belirli kullanım amaçlarına hizmet eder.
📌 Vinçlerde Kullanılan Kanca Türleri:
Basit Kancalar
Çift Ağızlı Kancalar
Lamelli Kancalar
🔍 Basit Kancalar
Basit kancalar, yüklerin kolayca asılmasına olanak tanıyan, pratik ve yaygın kullanılan kanca türleridir. Özellikleri şunlardır:
Dönme Kabiliyeti: Halat ucuna bağlıyken kendi ekseni etrafında dönebilir, bu da yükün pozisyonlandırılmasını kolaylaştırır.
Üretim Şekli: Kalıpta veya serbest dövme yöntemiyle üretilir.
Standartlar: DIN 15400 normuna uygun malzemelerden imal edilir. Bu normda kanca malzemeleri aşağıdaki harflerle sembolize edilir:
M, P, S, T, V
Kullanılan Çelikler:DIN 17102 ve DIN 17103 normlarında tanımlanan özel çelik türleri tercih edilir. Bu çelikler, yüksek mukavemet ve dayanıklılık sağlar.
